شن و ماسه – مصالح سنگی (درشت دانه و ریزدانه)

دانه های سنگی

دانه های سنگی به دو دسته دانه های درشت یا شن و دانه های ریز یا ماسه تقسیم می شود. مصالح سنگى(شن و ماسه) در مجموع حدود ۶۰ تا ۷۵ درصد از حجم بتن را اشغال می كند. ۶۰ تا ۷۰ درصد از كل دانه ها شن و ۳۰ الی ۴۰ درصد دانه ها را ماسه تشكیل می دهد.

سنگدانه ها نقش اسكلت بتن را دارند و مقاومت بتن بستگی به مقاومت سنگدانه ها دارد. به طور مثال پایداری و دوام بتن تا حد زیادی متاثر از این مصالح می باشد. بعضی از سنگدانه ها از بستر رودخانه ها یا معادن شن و ماسه بدست می آیند كه به صورت كروی یا گردگوشه هستند و مصالح سنگی شكسته از خرد نمودن سنگ های بزرگ توسط دستگاه‌های سنگ شكن تولید شده و توسط سرند در اندازه های مختلف سرند می شوند.

استفاده از دانه‌های شكسته به علت وجود گوشه های تیز بسیار مناسب است و باعث افزایش مقاومت بتن می شود ولی مخارج بیشتری نسبت به سنگ های رودخانه ای دارد. این سنگدانه ها در بتن كارایی بتن را پایین می آورند. سنگدانه ها علاوه بر تاثیر در مقاومت بتن، بر دوام بتن، پایداری حجمی بتن، مدول الاستیسیته بتن، خزش، وزن مخصوص، افت كارایی و… نیز بسیار اثرگذار است. خواص فیزیكی، حرارتی و گاهی شیمیایی سنگدانه ها در عملكرد بتن تاثیر می گذارد.

دسته بندی شن و ماسه

مرز اندازه شن و ماسه، الک استاندارد نمره ۴ است که اندازه بعد آن سه شانزدهم اینچ یا ۴/۷۶ میلیمتر است. دانه های عبوری از الک نمره ۴، ماسه و دانه های مانده روی الک نمره ۴، شن هستند. به عبارت دیگر ، دانه های ریزتر از ۴/۷۶ را ماسه و بزرگتر از ۴/۷۶ میلیمتر را شن می نامند. با كمی تقریب در كارگاه ، دانه های ریز تر از ۵ میلیمتر ماسه و بزگتر از ۵ میلیمتر شن محصوب می شوند. توجه شود که دانه های ماسه باید از ۰/۰۷۵ میلیمتر بزرگتر باشند. حداکثر اندازه دانه های شن ۶۰ میلی متر می باشد. ماسه ها را بر اساس قطر دانه به سه دسته با مشخصات درج شده در جدول زیر تقسیم می‌کنند.

دسته بندی ماسه

دسته بندی شن

شن طبیعى

سنگ هاى بزرگ بر اثر عوامل جوى و حركت سیلاب ها از كوه ها جدا شده، خرد مى شوند و در بستر رودخانه ها ته نشین مى شوند؛ به سنگ هاى ته نشین شده با قطر ۵ تا ۶۰ میلى متر شن طبیعى گفته مى شود. شن طبیعى داراى گوشه هاى مدور بوده و معمولاً در هنگام ته نشین شدن در بستر رودخانه ها، با ماسه و قلوه سنگ (سنگ درشت تر از شن) مخلوط است.

شن شکسته

سنگ هایى با اندازه هاى مناسب در كارخانه به وسیله ى دستگاه هاى سنگ شكن، خرد شده و توسط الک هاى متوالى، دانه بندى مى شود.

مشخصات شن و ماسه (دانه ها)

۱- دانه ها باید كاملا تمیز یعنی عاری از گل و لای و دیگر ناخالصی شیمیایی باشند، چنانچه دانه ها در محل نامناسب در مجاورت برگ درختان یا كود دپو شده باشند ممكن است به مواد شیمیائی نظیر نیترات ها آلوده شوند. میزان گل و لای مجاز برای دانه های شن حداكثر یک درصد است. همچنین میزان و گل و لای مجاز برا دانه های ماسه حداكثر ۳ درصد است، مشروط بر آن كه بتن تحت سایش باشد. در صورتی كه بتن تحت سایش نباشد، میزان گل و لای مجاز دانه های ماسه، حداكثر ۵ % است.

۲- دانه ها باید در مقابل سایش مقاوم باشند. بخصوص اگر بتن در معرض رفت و آمد و تردد قرار گیرد این مسئله از اهمیت بیشتری برخوردار می شود.

۳- دانه ها باید در مقابل اعمال تنش مقاوم باشد. چون دانه های نقش اسكلت بندی (استخوان بندی) بتن و سیمان نقش چسباننده دانه ها را به عهده دارد، در صورتی كه دانه ها در مقابل تنش مقاوم نباشند زود شكسته و از هم گسیخته می شوند و بتن ساخته شده با چنین مصالحی مقاومت لازم را نخواهد داشت. دانه های سیلیس دارای سختی ۷ تا ۸ بوده و جزء مقاوم ترین دانه هائی هستند كه در بتن مصرف می شوند. دانه های آهكی دارای سختی ۳ تا ۴ بوده و اكثرا در ساخت بتن به كار می روند. دانه های گچی یا تركیباتی از گچ و آهک و غیره كه سختی كمتر از ۳ دارند برای ساخت بتن مناسب نیستند.

۴- دانه ها باید در مقابل یخبندان مقاوم باشند.

مقاومت در برابر یخبندان به چند عامل بستگی دارد.

الف) تخلخل: هر چه تخلخل دانه ها بیشتر باشد، مقاومت در مقابل یخبندان كمتر است.

ب) نفوذ ناپذیری دانه ها: هر چه نفوذ پذیری دانه ها بیشتر باشد، مقاومت در مقابل یخبندان كمتر است.

ج) مقاومت كششی دانه ها: هرچه مقاومت كششی دانه ها بیشتر باشد، مقاومت در مقابل یخبندان بیشتر است.

در این خصوص آزمایش استانداردی برای بررسی مقاومت در مقابل یخبندان وجود دارد. به این صورت كه ابتدا دانه ها را از آب اشباع كرده و طبق ضوابط استاندارد آن را بطور متناوب تحت یخ زدن و ذوب شدن قرار می دهند (با تعداد سیكل مشخص) پس از آزمایش با مراجعه به جدول مربوطه مشخص می شود كه دانه ها از نظر یخبندان تا چه حدی مقاوم بوده اند.

بتن در مجاورت رطوبت قابلیت جذب آب و نشت آب دارد. بدیهی است با خیس شدن بتن دانه های سنگی نیز خیس شده و آب داخل حفره‌ها بر اثر برودت هوا یخ میزند، افزایش حجم ناشی از یخ زدن آب، سبب ایجاد تنش های كششی در دانه ها می شود. در نهایت امكان دارد با یخ زدن و ذوب شدن های متوالی، دانه ها خسته شده و بشكنند. لذا مسئله مقاومت دانه‌ها در مقابل یخبندان را باید جهت دانه هایی كه در مناطق سردسیر مصرف می شوند و یا مناطقی كه در معرض یخ زدن و ذوب شدن های مكرر قرار دارد با دقت بیشتری كنترل و مورد ملاحظه قرار داد.

۵ -دانه ها باید در مقابل هوازدگی مقاوم باشند.

گذشت زمان بصورتی كه همراه با تغییرات رطوبت و تغییرات دما باشد، ممكن است دانه را خرد كند كه كه به این پدیده اصطلاحا هوازدگی گویند. اصولا دانه ها در مقابل گرم و سرد شدن های متوالی هوا زده شده و خورد می شوند بخصوص اگر دانه ها در معرض تر و خشک شدن های متوالی نیز قرار گیرند. سنگ هایی كه همیشه تر یا همیشه خشک هستند كمتر هوا زده می شوند. اما سنگ هایی كه گاهی تر و گاهی خشک هستند، به سرعت هوا زده می شوند.

علت این مسئله تفاوت ضریب انبساط حرارتی سنگ دانه (شن و ماسه) در حالت تر و حالت خشک است. لذا دانه متناسب با تغییرات مكرر ضریب انبساط حرارتی، انقباض و انبساط پیدا كرده و مرتبا تحت كشش و فشار قرار می گیرد، تا اینكه به مرور زمان خسته شده و متلاشی می شود.

شکل ظاهری و سطح خارجی سنگدانه ها

دانه های سنگی (شن و ماسه) در طبیعت را از نظر شكل ظاهری به پنج دسته می توان تقسیم كرد:

۱- دانه های گرد: دانه هائی هستند كه در اثر فرسایش در طبیعت شكل آن ها گرد و سطح آن ها صاف شده است. این نوع دانه ها سطح مخصوص كمتری دارند و جایی كه بخواهیم سیمان كمتر استفاده كنیم به كار می روند. می توان گفت كه این نوع سنگدانه ها اقتصادی تر هستند. شن رودخانه ای یا ساحلی و ماسه بادی یا كویری مثالهایی از دانه های گردگوشه هستند.

۲- دانه های نامنظم: معمولاً دارای سطح صاف و صیقلی هستند ولی شكل آن ها كاملاً گرد نیست.

۳- دانه های گوشه دار: مثل سنگهای شكسته دارای سطح صاف نیستند، همچنین شكل هندسی مشخصی نداشته و اكثراً دارای گوشه های مشخص و تیز هستند. این نوع دانه ها مقاومت بسیار خوبی دارند و از لحاظ اقتصادی گران تر هستند و در بتن هایی به كار می روند كه سیمان بیشتر استفاده می كنند.

۴- دانه های پولكی شكل: دانه هایی هستند كه ضخامت آن ها نسبت به دو بعد دیگر آن ها كم است. این نوع دانه ها به دو دلیل در ساخت بتن توصیه نمی شود:

الف) در سطوح رویی آنها مقاومت صفر می باشد و در سطوح زیرین آنها مقاومت مطلوب است.

ب) زیر آن حباب تشكیل می شود.

۵- دانه های سوزنی شكل: دانه هایی هستند كه طول آن ها نسبت به دو بعد دیگر به میزان قابل توجهی بیش تر است. اصولاً در بتن سازی از دانه های گرد، نامنظم و گوشه دار استفاده می شود. دانه های گرد در مقایسه با دانه های نامنظم و گوشه دار، در بتن كم ترین مصرف سیمان را دارد.

از نظر مقاومت نهائی بتن، بتنی كه با دانه های گوشه دار ساخته می شود به دلیل امكان درگیر شدن بهتر با دانه ها با یكدیگر و برقراری اصطكاك بهتر بین آنها، مقاوم تر خواهد بود. شكل و بافت سطحی سنگ دانه ها تاثیر عمده ای به میزان آب لازم یک مخلوط دارد. به عبارت دیگر هنگامی كه تخلخل و فضای خالی بین دانه های متراكم شده بیشتر است آب زیادتری مورد نیاز است. با افزایش عدد تیز گوشگی سنگ دانه ها روانی بتن تقلیل می یابد.

هر چه اندازه سنگدانه بزرگتر باشد سطح ویژه كمتر شده و آب كمتری جهت مرطوب شدن سطح لازم است كه این موضوع سبب افزایش مقاومت بتن می شود. پس بهتر است دانه بندی سنگدانه ها به حداكثر اندازه دانه بندی بزرگ متمایل گردد. از دیدگاه مقاومت استفاده از سنگدانه های درشت در بتن های كم سیمان یک مزیت مهم است و در بتن های معمولی و پر سیمان مزیت مهمی نیست با توجه به اینكه خطر جداشدگی سنگ دانه ها در بتن ، یكی از مشكلات اساسی بتن با سنگدانه درشت است.

شن و ماسه اصفهان

شن و ماسه اصفهان، شنتک،  یا دانستن قیمت شن و ماسه اصفهان و مشاهده لیست معادن شن و ماسه اصفهان و مشاهده معدن شن و ماسه اصفهان یا شماره ۰۹۱۳۴۴۷۱۳۵۸ ، شن و ماسه شنتک تماس حاصل نمایید.

قیمت شن و ماسه اصفهان

جهت دریافت قیمت شن و ماسه، اینکه شن و ماسه کوهی چیست، قیمت شن و ماسه سال ۱۴۰۰، دانستن نام دیگر شن و ماسه، فرق شن و ماسه، انواع شن و ماسه ساختمانی، عکس شن و ماسه، قیمت ماسه ملاتی، قیمت شن درشت، قیمت شن و ماسه سال ۹۹، قیمت شن و ماسه در اصفهان، اندازه شن و ماسه، عکس ماسه، عکس شن و ماسه دریا، عکس شن و ماسه و ریگ، قیمت شن و ماسه، تفاوت شن و ماسه طبیعی با شکسته، شن و ماسه بازی، شن و ماسه چیست، شن چیست، کاربرد شن و ماسه، انواع ماسه، انواع شن بادامی، انواع دانه بندی شن و ماسه، تفاوت شن و ماسه، اندازه شن و ماسه در بتن، قیمت روز ماسه شسته، قیمت شن ۰۵ با شماره ۰۹۱۳۴۴۷۱۳۵۸ معدن شنتک در تماس باشید.